Czym jest test osobowości DISC?

Test osobowości DISC to narzędzie psychometryczne stosowane chociażby w psychologii bądź zarządzaniu zasobami ludzkimi. Kwestionariusz został stworzony przez W. Marstona w latach 20. XX wieku, a samo określenie „DISC” to skrót powstały z pierwszych liter angielskich słów dominance (dominacja), influence (wpływ), steadiness (stałość) i conscientiousness (sumienność).

W myśl modelu przyjętego w teorii DISC zakłada się, że ludzkie zachowania można sklasyfikować w ramy czterech głównych stylów.

Dominance (D) – dominacja – uczeń czerwony

Przedstawiciel dominującego stylu D to lider, przywódca, pionier, twórca pomysłów. Łatwo podejmuje decyzje, często jest nieustępliwy, odważny i preferuje konkurencję. Jest wymagający w stosunku do innych, niezależny, skoncentrowany na sobie. Jak rozpoznać osobę o stylu D? Czerwony:

  • często przerywa rozmówcy,

  • śpieszy się, zajmuje się wieloma projektami naraz,

  • lubi rywalizację, a także dyscyplinę,

  • cechuje go komunikacja jednokierunkowa – od niego do innych,

  • mówi to, co myśli, nie przejmuje się innymi,

  • często jest bezpośredni, wybuchowy,

  • jest mocno zorientowany na wyniki.

Influence (I) – wpływ – uczeń żółty

Osoby reprezentująca w przeważającym stopniu styl żółty jest towarzyska, rozmowna i otwarta na innych ludzi i zadania. Cechuje ją komunikatywność, entuzjazm i optymizm. „Żółci” to osoby, które czerpią energię z interakcji społecznych i często są określane mianem „duszy towarzystwa”. Jak rozpoznać osobę o stylu I? Żółty:

  • jest otwarty na nowe doświadczenia i entuzjastycznie nastawiony,

  • podkreśla pozytywne aspekty spraw i problemów,

  • uwielbia dużo mówić, ale unika szczegółów, co więcej nie za bardzo lubi poruszać trudne tematy,

  • dobrze czuje się, udzielając pozytywnej informacji zwrotnej,

  • potrafi motywować innych ludzi do działania,

  • jest kreatywny i spontaniczny,

  • ma problem z dotrzymywaniem terminów, a czasem z utrzymaniem koncentracji,

  • posiada wysokie umiejętności komunikacyjne.

Steadiness (S) – stałość – uczeń zielony

Spokojny, opanowany, cierpliwy, a przy tym ostrożny w działaniu – te cechy charakteryzują zielony typ S. To dobry słuchacz, który wzbudza zaufanie otoczenia i jest systematyczny w działaniu. Jednak może potrzebować więcej czasu na dostosowanie się do zmian. Zdecydowanie preferuje stabilne środowisko pracy. Jak rozpoznać osobę o stylu S? Zielony:

  • jest cierpliwy, opanowany i lojalny,

  • ceni harmonię, bezpieczeństwo,

  • jest idealnym słuchaczem – cechuje go empatia i troska o innych,

  • preferuje pracę w małych grupach,

  • komunikacja często przebiega jednokierunkowo – on/ona słucha, a odpowiada zazwyczaj wtedy, kiedy jest pytany,

  • potrzebuje czasu na adaptację oraz zachętę do wyrażania swojego zdania, a także postawy asertywnej.

Conscientiousness (C) – sumienność – uczeń niebieski

Osoby C, czyli tzw. niebieskie, to perfekcjoniści, którzy postępują zgodnie z zasadami, a przy tym obawiają się popełnienia błędu. W działaniu są dokładne, analityczne i zorientowane na jakość. Cenią precyzję, logikę i dbałość o szczegóły. Jak rozpoznać osobę o stylu C? Niebieski:

  • ceni porządek, skupia się na detalach i przywiązuje dużą uwagę do dokładności swojej pracy,

  • jest uprzejmy, wręcz dyplomatyczny,

  • preferuje jasno określone zasady i procedury,

  • wyróżnia go sceptycyzm i krytyczne myślenie,

  • zadaje szczegółowe pytania, tak aby dokładnie zrozumieć temat,

  • wybiera samodzielną pracę nad zadaniami wymagającymi analizy,

  • ponieważ dąży do perfekcji, może potrzebować więcej czasu na wykonanie określonych zadań,

  • dobrze radzi sobie w przedmiotach ścisłych i zadaniach wymagających logicznego myślenia,

  • jest opanowanym rozmówcą, nie naśmiewa się z innych, nie atakuje, ale może zbytnio krytykować pracę innych.

Jak wykorzystać test DISC w pracy w szkole?

W ujęciu edukacyjnym test DISC może być niezwykle wartościowym narzędziem w rękach nauczycieli i pedagogów, ponieważ jego wynik pozwala lepiej zrozumieć indywidualne cechy uczniów – poznać ich mocne strony, preferencje w zakresie nauki, a także sytuacje potencjalnie stwarzające wyzwanie. W jaki sposób?

Gdy nauczyciele poznają style DISC uczniów, mogą dostosować swoje metody nauczania do ich indywidualnych potrzeb, szczególnie w celu wzmacniania potencjału. Przykładowo:

  • uczniom typu D – mogą proponować zadania wiążące się przewodzeniem grupie,

  • uczniom I – oferować możliwość większej interakcji i częstszej pracy grupowej,

  • przedstawicielom grupy S – zapewnić stabilne i przewidywalne środowisko pracy na lekcji,

  • osobom z grupy C – proponować szczegółowe zadania problemowe. 

Poznanie dzięki narzędziu DISC charakterystycznych cech uczniów z danej klasy może pomóc w lepszym zarządzaniu grupą. Dydaktyk może trafnie łączyć w pary lub grupy poszczególne osoby – kolory DISC, tak aby otrzymać lepsze rezultaty pracy. Przykładowo, łącząc w parę ucznia typu D (dominującego) z uczniem typu C (sumiennego) nauczyciel tworzy tandem, którego jeden członek zapewnia energię i inicjatywę, a drugi – dba o dokładność i dbałość o szczegóły.

Style DISC można wykorzystać między innymi w celu zażegnania konfliktów powstających między uczniami oraz znalezienia skutecznych sposobów ich rozwiązania. Przykładowo w konflikcie między uczniem dominującym a uczniem stałym nauczyciel może zachęcić ucznia D do większej cierpliwości, a ucznia S do bardziej bezpośredniego wyrażania swoich potrzeb.

Każdy ze stylów zachowań DISC reaguje na różne rodzaje motywacji. Dydaktyk może więc dostosować swoje podejście do uczniów, oferując przedstawicielowi typu D wyzwania, typu I – uznanie społeczne, typu S – stabilność, a typu C – możliwość doskonalenia.

Jak kolor DISC wpływa na styl uczenia się?

Z każdego stylu zachowania (w myśl podziału DISC) wynika sposób przyswajania wiedzy:

  • uczniowie czerwoni (D) preferują wartkie tempo nauki, lubią wyzwania i konkurencję oraz uczą się przez działanie i eksperymentowanie. Niestety mogą mieć trudności z cierpliwym słuchaniem dłuższych wykładów lub z koncentracją uwagi przy indywidualnym zadaniu;

  • uczniowie żółci (I) uczą się najlepiej poprzez interakcje społeczne, preferują grupowe projekty, burze mózgów i rozmowy. Dobrze radzą sobie z prezentacjami i wystąpieniami publicznymi, ale mogą mieć trudności z zadaniami wymagającymi samodzielnej, spokojnej pracy.

  • uczniowie zieloni (S) preferują stabilne i przewidywalne środowisko nauki, dobrze radzą sobie z systematyczną nauką „krok po kroku” oraz cenią sobie praktyczne zastosowanie wiedzy. Mogą za to potrzebować więcej czasu na przyswojenie nowych koncepcji.

  • styl zachowań uczniów niebieskich (C) charakteryzuje logiczne, samodzielne i systematyczne podejście do nauki. Uczniowie ci lubią szczegółowe analizy i badania, ale mogą mieć trudności z zadaniami wymagającymi szybkiego podejmowania decyzji bez pełnych informacji.

Korzyści z wykorzystania testu osobowości DISC w doradztwie zawodowym

Test DISC może być przydatnym narzędziem w doradztwie zawodowym, również na poziomie kształcenia szkoły podstawowej. W oparciu o wyniki testu DISC doradcy zawodowi mogą pomóc uczniom interpretować ich naturalne predyspozycje i talenty, a uczniowie – lepiej zrozumieć swoje zachowania. Te informacje będą przydatne między innymi w planowaniu kariery i przy wyborze przyszłych stanowisk zawodowych. Przy pomocy testu DISC nauczyciele mogą pomóc młodym ludziom zidentyfikować ich mocne strony i obszary do rozwoju. Przykładowo doradca zawodowy, pracując z uczniem z dominującym stylem czerwonym D, może wskazać, jak naturalne cechy przywódcze i ukierunkowanie na cel mogą zostać docenione i wykorzystane w zawodach związanych z zarządzaniem, przedsiębiorczością, usługami i sprzedażą. Jednocześnie może wskazać obszary do rozwoju, czyli np. umiejętność pracy zespołowej i wykazywania empatii.

Test osobowości DISC może być cennym narzędziem w rękach nauczycieli i doradców zawodowych. Jego wynik umożliwia lepsze zrozumienie uczniów, dostosowanie metod kształcenia do ich potrzeb oraz skuteczniejsze doradztwo zawodowe. Ważnym jest, aby pamiętać, że test ten jest jednym z wielu dostępnych narzędzi do oceny osobowości. Nie powinien być używany jako jedyne kryterium oceny uczniów czy wyznacznik w planowaniu ich przyszłości zawodowej. Wynik testu DISC należy traktować jako punkt wyjścia do głębszych rozmów i analiz – takich, które uwzględnią rożne czynniki warunkujące rozwój i potencjał każdego ucznia.

Autor: Katarzyna Płuska